Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im. Kawalerów Orderu Uśmiechu w Hucie

ALFRED TOMATIS (1920-2001) twórca metody stymulacji audio-psycho-lingwistycznej (SAPL), nazywanej także treningiem uwagi słuchowej bądź stymulacją słuchową. Francuski lekarz otolaryngolog, syn znanego śpiewaka operowego. Pracował od lat 40. XX wieku nad ustaleniem zależności istniejących między ludzkim uchem i głosem, a w szerszym aspekcie pomiędzy słuchaniem i komunikacją. Prowadził badania nad zawodową głuchotą pracowników fabryk, którzy na co dzień musieli znosić hałas silników lotniczych i cierpieli na głuchotę zawodową. Pracował ze śpiewakami mającymi problem z kontrolą swojego głosu. Badał relacje między słuchaniem, a fonacją (tworzenie dźwięku).

Metoda Tomatisa - słuchowa stymulacja neurosensoryczna – metoda treningu słuchowego opracowana w latach 50-tych XX wieku, której głównym celem jest wspieranie funkcji słuchowej człowieka, w drodze czego nastąpić ma poprawa koncentracji, kreatywności, rozwój zdolności lingwistycznych i komunikacyjnych, jak również zwiększenie potencjału człowieka w nauce i rozwoju psychoruchowym.

Prowadząc badania nad rolą narządu słuchu dokonał kilku zaskakujących obserwacji prowadzących w efekcie do opracowania wspomnianej wyżej metody. Tomatis był pionierem, który zwrócił uwagę na wpływ słuchu na całość ciała i wszystkich funkcji, na silne uzależnienie organizmu od słuchu, a słuchu od ucha, który wpływa na rozwój mózgu.

A. Tomatis wprowadził rozróżnienie między dwoma procesami: słyszeniem a słuchaniem.

Słuchanie (uwaga słuchowa) jest procesem aktywnym. Polega na umiejętności świadomego odbierania bodźców dźwiękowych, wydobywania sygnałów istotnych i odrzucania nieistotnych oraz czerpania z nich informacji o otaczającym świecie.

Słyszenie jest procesem biernym (recepcją dźwięku) i zależy od stanu obwodowej części narządu słuchu, tzn. komórek słuchowych w uchu wewnętrznym i nerwu słuchowego.

Według francuskiego otolaryngologa słuchanie jest umiejętnością rozwijającą się przez całe życie człowieka, związane z chęcią komunikowania się z otoczeniem, czyli otwarciem się na świat zewnętrzny. Zaburzenia słuchania powodują nieprawidłowości w wykorzystywaniu i przetwarzaniu informacji. Zachodzi wówczas tylko proces recepcji dźwięku, zaburzona jest natomiast jego analiza i percepcja.

W procesie słuchania bardzo ważną rolę odgrywa również tzw. lateralizacja słuchowa. Prawidłową, fizjologiczną lateralizacją jest lateralizacja prawo uszna, umożliwiająca odbieranie przede wszystkim treści wypowiedzi. Osoba o lateralizacji lewo usznej, zwraca głównie uwagę na zabarwienie emocjonalne wypowiedzi. Według Tomatisa lewo uszność może predysponować do występowania różnego rodzaju zaburzeń komunikacji.

Trening słuchowy przeprowadza się za pomocą urządzenia zwanego elektronicznym uchem, które pozwala „wyćwiczyć” ucho ludzkie w taki sposób, aby mogło pracować bez zakłóceń.   Ćwiczenia stymulują centralny system nerwowy, a w szczególności korę mózgową. Terapia polega na słuchaniu odpowiednio przygotowanego materiału dźwiękowego przez specjalne słuchawki, gdzie dźwięki podawane są drogą powietrzną oraz kostną.

Komu może pomóc metoda Tomatisa?

Metoda Tomatisa skierowana jest do dzieci, młodzieży i dorosłych w każdym wieku.

Zastosowanie metody Tomatisa:

1. u dzieci:
   • zaburzenia głosu (np. chrypki dziecięce z nadużywania głosu przez dziecko);
   • zaburzenia mowy (jąkanie, opóźniony rozwój mowy, wady wymowy);
   • problemy szkolne (m.in. problemy z koncentracją, uwagą, pamięcią);
   • trudnościami w nauce (np. dysleksja, dysgrafia, dysortografia);
   • autyzm;
   • zespół Aspergera;
   • zespół ADHD.
2. u dorosłych:
   • zaburzenia mowy (jąkanie);
   • zaburzenia głosu spowodowane niewłaściwym używaniem głosu;
   • stres (zmniejszenie napięcia, lęku i wzrost kreatywności, wspomaganie walki ze stresem);
   • nauka języków obcych.

Korzyści płynące z metody Tomatisa:

Po zakończeniu pełnego programu słuchowego można zaobserwować postępy w różnych dziedzinach:

• polepszenie koordynacji ruchowej;
• lepsze radzenie sobie z emocjami;
• poprawa zachowań społecznych;
• zmniejszenie stresu;
• spadek liczby popełnianych błędów ortograficznych;
• zwiększenie umiejętności komunikacyjnych, zainteresowania mówieniem;
• lepsze wykorzystywanie posiadanych możliwości;
• wyeliminowanie nadwrażliwości słuchowej;
• poprawa koncentracji uwagi;
• uczynienie z ucha prawego ucho wiodące, co poprawi szybkość odbierania informacji drogą słuchową;
• poprawa w przetwarzaniu informacji słuchowych;
• poprawa umiejętności szkolnych takich jak zapamiętywanie, przetwarzanie i porządkowanie danych.

I. Bogudzińska

Autor: admin