Informacje MEN
W poniedziałek, 2 września br. ok. 4,6 mln uczniów z blisko 24 tys. szkół rozpocznie zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w roku szkolnym 2019/2020. W szkołach podstawowych będzie uczyć się ponad 3 mln uczniów, w tym w I klasie około 385 tys. dzieci. W szkołach ponadpodstawowych (liceach ogólnokształcących, technikach, branżowych szkołach I stopnia i szkołach przysposabiających do pracy) – ok. 1,5 mln uczniów. W szkołach policealnych nowy rok szkolny rozpocznie ok. 220 tys. słuchaczy, a w szkołach dla dorosłych (podstawowych i liceach) ok. 142 tys. słuchaczy.
Poniedziałek, 2 września br. to również pierwszy dzień zajęć dydaktyczno-wychowawczych dla około 1,4 mln dzieci w wieku 3-6 lat w ponad 22 tys. przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego.
Od września rozpocznie się wdrażanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego do szkół ponadpodstawowych, jak i nowych podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego. Począwszy od 1 września 2019 r. we wszystkich klasach pierwszych/semestrach pierwszych szkół prowadzących kształcenie zawodowe (branżowych szkół I stopnia, pięcioletnich techników, klas dotychczasowych czteroletnich techników oraz szkół policealnych) będzie obowiązywała nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa branżowego.
Zmiany też będą dotyczyły nauczycieli. Znika obowiązek oceniania nauczyciela raz na pięć lat, a system awansu zawodowego wraca do stanu sprzed września 2018 r. Zmieniają się przepisy dotyczące kształcenia nauczycieli, doskonalenia i doradztwa metodycznego. Od 1 września wzrosną też wynagrodzenia nauczycieli.
W życie wchodzą również przepisy dotyczące szkolnictwa branżowego. Dzięki przyjętym rozwiązaniom zostanie zwiększony wpływ firm oraz organizacji zrzeszających przedsiębiorstwa na funkcjonowanie kształcenia zawodowego.
Nauczyciele
Od września 2019 r. wynagrodzenia nauczycieli wzrosną o blisko 10 proc. (w porównaniu do obowiązujących od stycznia br.). W roku 2019, w stosunku do stanu obowiązującego w grudniu 2018 r., będzie to w sumie ok. 15-procentowy wzrost pensji nauczycieli.
Młodzi nauczyciele rozpoczynający pracę w zawodzie w okresie stażu będą otrzymywali dodatkowe świadczenie „na start” w wysokości 1000 zł.
Kwota dodatku za wychowawstwo klasy będzie wynosiła minimum 300 zł. Dodatek ten będzie przysługiwał również nauczycielom wychowania przedszkolnego, a jego kwotę ustalą samorządy.
Zostało wprowadzone, oczekiwane przez nauczycieli, ograniczenie nadużywania przez dyrektorów możliwości zawierania umów o pracę na czas określony do maksimum 36 miesięcy. Obecnie nie ma ograniczeń w tym zakresie.
E-zasoby i e-materiały
W nadchodzącym roku szkolnym będą powstawały kolejne e-materiały do kształcenia ogólnego i zawodowego. Zaplanowane jest stworzenie i upowszechnianie kolejnych 800 e-zasobów do kształcenia zawodowego, które zostaną udostępnione na platformie www.epodreczniki.pl.
W serwisie epodreczniki.pl można korzystać również z nowoczesnej funkcjonalności – Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej. Użytkownik ma możliwość publikowania własnych materiałów, modyfikowania istniejących oraz tworzenia nowych treści edukacyjnych. Nowe rozwiązania pozwalają na dzielenie się materiałami, komentowanie ich, a także pracę w zespołach.
W roku szkolnym 2019/2020 rozpocznie się rekrutacja nauczycieli i dyrektorów szkół do udziału w szkoleniach z projektu „Lekcja: Enter”. Nauczyciele będą uczyli się wykorzystywać technologie informacyjno-komunikacyjne w codziennej pracy z uczniami. W sumie w ciągu najbliższych 4lat przeszkolimy 75 tys. nauczycieli.
W październiku rusza pilotaż projektu „Szkoła dla innowatora”. W wybranych 20 szkołach podstawowych zostanie przetestowany model nauczania kompetencji proinnowacyjnych. Przedsięwzięcie jest wspólną inicjatywą Ministerstwa Edukacji Narodowej i Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii.
W roku szkolnym 2019/2020 jest planowana również kolejna edycja Dnia Nowych Technologii w Edukacji. Idea wydarzenia to popularyzacja technologii informacyjno-komunikacyjnych wykorzystywanych w codziennej pracy z uczniami w szkole i poza szkołą.
Warto dodać, że uczniowie mogą korzystać z mobilnych wersji legitymacji szkolnych. To jedna z najbardziej oczekiwanych przez uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych usług cyfrowych. Dzięki specjalnej aplikacji uczniowie mogą mieć ten dokument w telefonie komórkowym lub innym urządzeniu mobilnym.
Od 1 września 2019 r. wejdzie w życie ustawowy wymóg zobowiązujący szkoły do zapewnienia uczniom miejsca na spożywanie posiłków. Będzie realizowany rządowy program wsparcia samorządów w ramach programu „Posiłek w szkole i w domu”. Na ten cel mamy do przekazania samorządom 40 mln zł na wyposażenie lub modernizację szkolnych stołówek lub jadalni. W sumie w ciągu 5 lat będzie to 200 mln zł.
Profilaktyka zdrowotna w szkołach
Od nowego roku szkolnego 2019/2020 organ prowadzący szkołę lub placówkę jest zobligowany do przekazania do szkół informacji o podmiotach wykonujących działalność leczniczą, udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie leczenia stomatologicznego dla dzieci i młodzieży, finansowanych ze środków publicznych. O informacje te powinien się zwrócić do wojewódzkiego oddziału NFZ, który zawiera kontrakty na stomatologię dziecięcą.
Ponadto od września wchodzą w życie przepisy ustawy o opiece zdrowotnej nad uczniami. Ma ona na celu zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej w szkole i będzie obejmowała profilaktyczną opiekę zdrowotną oraz opiekę stomatologiczną:
Profilaktyczna opieka zdrowotna będzie realizowana przez: pielęgniarkę środowiska nauczania i wychowania albo higienistkę szkolną w gabinecie profilaktyki zdrowotnej w szkole. Opieka stomatologiczna ma zapewniona być przez lekarza dentystę w gabinecie dentystycznym w szkole albo w gabinecie poza szkołą, albo w dentobusie.
Dodatkowo szkoły będą miały obowiązek opracowywania programu wychowawczo-profilaktycznego na podstawie wyników corocznej diagnozy w zakresie występujących w środowisku szkolnym potrzeb rozwojowych uczniów. Program wychowawczo-profilaktyczny uchwala rada rodziców w porozumieniu z radą pedagogiczną.
Kształcenie nauczycieli
Od 1 października 2019 r. wchodzą w życie przepisy wprowadzające istotne zmiany w kształceniu nauczycieli.
Nauczycieli będą kształcić wyłącznie uczelnie spełniające określone warunki. Studia na kierunkach nauczycielskich będą realizowane w 5-letnich cyklach – jako studia jednolite magisterskie lub studia I i II stopnia realizowane w tym samym zakresie. Kształcenie nauczycieli wczesnej edukacji będzie prowadzone wyłącznie w trakcie jednolitych studiów magisterskich. Kształcenie nauczycieli pedagogów specjalnych będzie prowadzone wyłącznie w trakcie jednolitych studiów magisterskich oraz – w przypadku nauczycieli posiadających już kwalifikacje do nauczania przedmiotu lub prowadzenia zajęć edukacyjnych – studiów podyplomowych.
W Polskiej Komisji Akredytacyjnej powstanie odrębny zespół, który zajmie się oceną jakości kształcenia nauczycieli w uczelniach. Studia podyplomowe nadające kwalifikacje nauczycielskie będą mogły być prowadzone wyłącznie przez uczelnie zapewniającą kadrę kształcącą nauczycieli na studiach I lub II stopnia lub jednolitych studiach magisterskich na kierunku odpowiadającym zakresowi kształcenia na studiach podyplomowych.
Od 1 października 2019 r. kształcenie nauczycieli będzie prowadzone na podstawie nowych standardów. Zmiany obejmą również system doskonalenia zawodowego nauczycieli i organizację doradztwa metodycznego. Więcej zadań będą miały publiczne placówki doskonalenia.
Kształcenie zawodowe
Od 1 września 2019 r. wchodzą w życie przepisy ustawy zmieniające system kształcenia zawodowego. Większość rozwiązań to konkretne instrumenty, dzięki którym wzmocnimy powiązanie edukacji z rynkiem pracy. Przyczynią się one przede wszystkim do rozwoju szkolnictwa odpowiadającego potrzebom poszczególnych branż. Firmy, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa będą miały większy wpływ na funkcjonowanie kształcenia zawodowego.
Minister edukacji ustala prognozę zapotrzebowania na pracowników w zawodach szkolnictwa branżowego na krajowym i wojewódzkim rynku pracy.
Obowiązkowa współpraca szkół z pracodawcami. Przed rozpoczęciem kształcenia w danym zawodzie obie strony będą musiały zawrzeć ze sobą porozumienie lub umowę.
Wprowadziliśmy staż uczniowski u pracodawcy na podstawie umowy. Będzie on wliczany do okresu zatrudnienia, a pracodawca wliczy świadczenia wypłacane uczniowi w koszty uzyskania przychodu.
Firma może również odliczyć od dochodu darowizny przekazane na rzecz szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe.
Zmieniliśmy finansowanie szkół. Subwencja jest uzależniona od kosztochłonności kształcenia w danym zawodzie. Ponadto więcej pieniędzy przeznaczonych będzie na zawody potrzebne na rynku pracy oraz tzw. zawody unikatowe – o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa narodowego.
Finanse na oświatę
Kwota subwencji oświatowej w 2019 r. wynosi 45,9 mld zł, co daje wzrost w stosunku do 2018 r. (43,1 mld zł) o 2,8 mld zł, tj. o 6,6 proc. Wzrost kwoty uwzględnia m.in. środki na podwyżki wynagrodzeń nauczycieli od 1 stycznia 2019 r.
Na sfinansowanie podwyżek wynagrodzeń nauczycieli od 1 września 2019 r. zostaną wyodrębnione dodatkowe środki w budżecie państwa w wysokości 1 mld zł.
Wsparcie samorządów
Samorządy otrzymają wsparcie w zadaniach związanych z wprowadzaniem reformy edukacji z rezerwy 0,4% części oświatowej subwencji ogólnej.
Oprócz dodatkowych środków na wprowadzanie reformy edukacji w subwencji oświatowej Ministerstwo Edukacji Narodowej wspólnie ze stroną samorządową, reprezentowaną przez Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zapewniło mechanizm wsparcia finansowego samorządów w czasie wdrażania reformy edukacji z rezerwy 0,4% części oświatowej subwencji ogólnej.
Cała kwota rezerwy 0,4% na 2019 r. wynosi 183,6 mln zł. Kwota rezerwy może ulec zwiększeniu w trakcie roku budżetowego wskutek korekty błędów statystycznych.
Jednym z priorytetów jest przekazanie środków samorządom na doposażenie pracowni przedmiotowych/laboratoriów w pomoce dydaktyczne niezbędne do realizacji podstawy programowej z przedmiotów przyrodniczych w szkołach podstawowych (biologia, geografia, chemia i fizyka). Cały program dofinansowania jest zaplanowany na 4 lata (począwszy od 2018 r.). W 2018 r. przeznaczono na ten cel z rezerwy 66,4 mln zł. Pomoc dotyczyła 1556 jednostek samorządu terytorialnego i 1927 szkół podstawowych. W roku 2019 przekazano do realizacji do Ministerstwa Finansów wnioski 1319 jednostek samorządu terytorialnego dotyczące 1544 szkół podstawowych na łączną kwotę 72,6 mln zł.
W 2019 r. przekazano do realizacji do Ministerstwa Finansów wnioski o zwiększenie subwencji w zakresie doposażenia pomieszczeń dydaktycznych 176 szkół i placówek w 133 jednostkach samorządu terytorialnego na łączną kwotę 5,4 mln zł.
Ponadto w 2019 r. MEN będzie realizował wnioski JST o zwiększenie subwencji oświatowej z 0,4% rezerwy wynikające m.in. z:
- dofinansowania z tytułu wzrostu zadań szkolnych i pozaszkolnych,
- pomocy jednostkom samorządu terytorialnego w usuwaniu skutków zdarzeń losowych i działania żywiołów,
- dofinansowania doposażenia pomieszczeń dla szkół rozpoczynających kształcenie w nowych zawodach;
- dofinansowania kosztów związanych z wypłatą odpraw dla zwalnianych nauczycieli.
Środki na wychowanie przedszkolne
Od 2017 r. subwencją oświatową zostały objęte wszystkie dzieci 6-letnie korzystające z wychowania przedszkolnego (ich edukacja jest bezpłatna, rodzice ponoszą jedynie koszt wyżywienia). Samorządy otrzymują z budżetu państwa subwencję na każdego 6-latka w przedszkolu w kwocie ponad 4,4 tys. zł średnio na dziecko. Łącznie otrzymały dodatkowo na ten cel subwencję w 2019 roku w kwocie 1,72 mld zł. Natomiast na dzieci w wieku 2,5-5 lat otrzymują dodatkowo dotację przedszkolną w roku 2019 w wysokości 1403 zł na dziecko. Z budżetu państwa na ten cel w 2019 r. zostały przekazane środki w wysokości 1,41 mld zł.
Bezpłatny dostęp do podręczników
Wszyscy uczniowie klas I-VIII szkoły podstawowej otrzymają bezpłatne książki, ćwiczenia, a także materiały edukacyjne przeznaczone do obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Z budżetu państwa na cel zostało przeznaczonych w tym roku 286 mln zł. Ponadto uczniowie z niepełnosprawnościami uczęszczający do szkół ponadpodstawowych dostaną podręczniki i materiały edukacyjne w ramach Rządowego Programu „Wyprawka szkolna”. Szacujemy, że pomoc otrzyma ok. 41 tys. uczniów z niepełnosprawnością. Z budżetu państwa przeznaczono na ten cel 15 mln zł.
Szkoły polskie za granicą
Od 1 września 2019 r. dotychczasowe „szkolne punkty konsultacyjne” otrzymają nazwę „szkoły polskie”. Na tę zmianę czekały środowiska związane z polską z oświatą za granicą, nauczyciele, rodzice, a także uczniowie.
Świadczenie „Dobry start”
Rok szkolny 2019/2020 jest drugim, w którym rodzice otrzymują świadczenie „Dobry start”. To 300 złotych jednorazowego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny, bez względu na dochód. W tym roku budżet państwa przeznaczył na ten cel 1,44 mld zł.
Kalendarz roku szkolnego 2019/2020
W roku szkolnym 2019/2020 zajęcia opiekuńczo-wychowawcze rozpoczną się w poniedziałek, 2 września 2019 r. i zakończą w piątek, 26 czerwca 2020 r. Zimowa przerwa świąteczna potrwa od 23 do 31 grudnia 2019 r., przerwa wiosenna od 9 do 14 kwietnia 2020 r.
Terminy ferii zimowych w poszczególnych województwach:
- 13-26 stycznia 2020 r. – lubelskie, łódzkie, podkarpackie, pomorskie, śląskie;
- 20 stycznia – 2 lutego 2020 r. podlaskie, warmińsko-mazurskie;
- 27 stycznia – 9 lutego 2020 r. kujawsko-pomorskie, lubuskie, małopolskie, świętokrzyskie, wielkopolskie;
- 10-23 lutego 2020 r. dolnośląskie, mazowieckie, opolskie, zachodniopomorskie.
Wyjazdy wakacyjne
Do tej pory (stan na 29 sierpnia br.) w bazie wypoczynku prowadzonej przez MEN organizatorzy zarejestrowali ponad 31 tys. zgłoszeń (31 299). Na zorganizowane wakacje zarówno w kraju, jak i za granicą wyjechało w sumie ponad 1,3 mln uczniów (1 310 067).
Możemy już powiedzieć, że na tegoroczne zorganizowane wyjazdy wakacyjne wyjechało o 59 tys. (59 065) więcej dzieci niż w roku ubiegłym. Dane pokazują, że w ciągu ostatnich lat z roku na rok liczba wyjeżdżających jest coraz większa. I tak w 2015 r. wyjechało 972 533 uczniów, w 2016 r. już ponad milion (1 029 226), a w roku 2017 1,1 mln dzieci (1 156 660).
Źródło: Departament Informacji i Promocji MEN; https://men.gov.pl